Nội dung
Làm thế nào để phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết? Tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các hoạt động trao đổi chất. Khi các tuyến này bị tổn thương sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Để giúp người bệnh phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết khác nhau như thế nào? Bài viết sau xin cung cấp một số kiến thức bổ ích.
Bạn hiểu gì về tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết?
Trước khi đi sâu vào việc phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết. Người bệnh cần nắm rõ một số thông tin về 2 tuyến này.
Tuyến nội tiết là như thế nào?
Bác sĩ chuyên khoa cho biết, hệ thống nội tiết bao gồm những tuyến có nhiệm vụ tiết ra những hormone để tạo mối liên kết giữa các tế bào với nhau. Chính vì vậy, các tuyến nội tiết đóng vai trò vô cùng quan trọng với mọi tế bào và cơ quan bên trong cơ thể.
Các hormone do tuyến nội tiết tiết ra có tác dụng kiểm soát tót tâm trạng, thúc đẩy quá trình tăng trường, cải thiện việc trao đổi chất giữa các cơ quan cũng như chức năng sinh sản. Do đó, tuyến nội tiết được xem là bộ máy điều chỉnh cách thức giải phóng và vận chuyển hormone vào máu, từ đó các hormone này sẽ theo hệ tuần hoàn máu di chuyển đến từng tế bào trên khắp cơ thể.
Phân loại tuyến nội tiết
Hệ nội tiết ở cơ thể người bao gồm rất nhiều tuyến đảm nhận những trọng trách khác nhau. Chẳng hạn như:
Tuyến yên: Đây là tuyến được ví như “nhân viên đưa thư” của cơ thể,. Tuyến yên thường có chức năng nhận thông tin do não bộ truyền ra để thông báo phân chia nhiệm vụ cho những tuyến khác. Đồng thời, tuyến này tạo ra hormone tăng trưởng, prolactin kích thích cơ thể người mẹ sản sinh sữa sau sinh, hormone luteinizing giúp điều tiết nồng độ testosterone ở nam giới và estrogen ở cơ thể nữ giới. Ngoài ra tuyến yên còn giúp điều hòa hoạt động của tuyến giáp, tuyến thượng thận,…
Tuyến giáp: Hormone tuyến giáp đảm nhận nhiệm vụ kiểm soát và điều chỉnh quá trình trao đổi chất. Nếu hormone tuyến giáp tiết ra quá ít sẽ dẫn tới hiện tượng suy giáp và mọi hoạt động sống trong cơ thể bị chậm lại. Ví dụ như nhịp tim chậm, tiêu hóa kém gây táo bón và cơ thể người bệnh dễ tăng cân. Ngược lại cường giáp là khi cơ thể bị dư thừa hormone tuyến giáp và mọi thứ sẽ làm việc với tốc độ nhanh hơn. Lúc này, các biểu hiện thường thấy đó là tim mạch đập nhanh, giảm cân, tiêu chảy, tay run,…
Tuyến ức: Tế bào lympho T hay còn gọi với cái tên khác là tế bào bạch cầu – đây chính là sản phẩm do tuyến ức sản xuất ra. Tế bào bạch cầu giữ vị trí quan trọng trong hàng ngũ hệ miễn dịch của cơ thể, giúp chống lại tình trạng viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng. Từ sau giai đoạn dậy thì, tuyến ức này sẽ dần dần co lại.
Tuyến tùng: Tueyens này tiết ra chất melatonin giúp dễ dàng đưa cơ thể đi vào giấc ngủ.
Tuyến cận giáp: Đây là tập hợp 4 loại tuyến nhỏ nằm phía sau tuyến giáp. Tuyến cận giáp tham gia vào quá trình củng cố sức khỏe cho xương, giúp hệ xương trở nên chắc khỏe nhờ kiểm soát tốt hàm lượng canxi và phốt pho;
Tuyến thượng thận: Loại tuyến này đóng vai trò tiết ra các loại hormone như epinephrine và corticosteroid. Những hormone này sẽ tác động tới khả năng sinh lý, chức năng tình dục và sự trao đổi chất của cơ thể con người;
Tinh hoàn ở nam: Đây là bộ phận tiết ra hormone testosterone giúp tham gia vào quá trình hình thành lông trên cơ thể khi nam giới bước vào độ tuổi dậy thì. Đồng thời hormone testosterone còn kích thích dương vật phát triển lớn hơn và tạo ra tinh trùng giúp nam giới có thể duy trì nòi giống;
Buồng trứng ở nữ giới: Đây là nơi sản xuất ra hormone progesterone và estrogen giúp vùng ngực phát triển trong giai đoạn dậy thì, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và khả năng thụ thai.
Tuyến tụy: Đây không những là một phần của hệ nội tiết mà tuyến tụy còn góp mặt trong các hoạt động diễn ra tại hệ tiêu hóa. Tuyến này sản sinh ra các enzyme giúp phân rã thức ăn một cách hiệu quả. Đồng thời có nhiệm vụ kiểm soát hormone glucagon và insulin luôn ở mức bình ổn trong máu cũng như các tế bào. Trong trường hợp thiếu hụt insulin do các bất thường xảy ra tại tuyến tụy chính là nguyên nhân dẫn đến tiểu đường type 1 và type 2.
Tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết
Tuyến ngoại tiết là như thế nào?
Tuyến ngoại tiết là những tuyến đảm nhận chức năng dẫn xuất và tiết ra các sản phẩm lên bề mặt biểu mô. Hoạt động của tuyến ngoại tiết được thực hiện thông qua nhiều ống dẫn. Các tuyến ngoại tiết thường gặp bao gồm tuyến nước bọt, tuyến vú, tuyến mồ hôi, tuyến lông mi, tuyến nước mắt, tuyến bã nhờn và chất nhầy.
Nếu dựa trên cách thức bài tiết, tuyến ngoại tiết hiện được chia làm 3 nhóm chính:
Các tuyến bán hủy (Apocrine gland): Chất tiết là thành phần bào tương thuộc nhân tế bào chế tiết.
Các tuyến toàn hủy (Holocrine gland): Chất tiết là các cấu trúc của tế bào chế tiết. Ví dụ như tuyến bã;
Các tuyến toàn vẹn (merocrine gland): Hạt tiết xuất khỏi tế bào chế tiết và tế bào chế tiết vẫn còn nguyên vẹn. Ví dụ như tuyến tụy.
Nếu dựa trên các sản phẩm do tuyến ngoại tiết tiết ra, chúng ta cũng có 3 nhóm chính như sau:
Tuyến tiết nhầy: Chất tiết có đặc tính rất nhớt và giàu carbohydrate.
Tuyến tiết dịch: Chất tiết là các dung dịch giống như nước và giàu protein.
Tuyến tiết bã nhờn hay còn gọi là tuyến tiết dầu: Chất tiết có đặc điểm chung là chứa nhiều lipid.
>>> Xem thêm: Quan hệ xong bị đau bụng là biểu hiện bệnh gì?
Hướng dẫn phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết khác nhau như thế nào?
Để phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết, người bệnh có thể dựa vào các đặc điểm sau:
Phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết khác nhau như thế nào?
| Đặc điểm | Tuyến ngoại tiết | Tuyến nội tiết | |
| Khác nhau | Cấu tạo |
|
|
| Chức năng | Có tác dụng trong quá trình tiêu hóa thức ăn, điều hòa thân nhiệt, thải bã,… |
Có tác dụng điều khiển, điều hòa và có sự phối hợp hoạt động của các cơ quan. |
|
| Ví dụ | Tuyến nhờn, tuyến nước bọt, tuyến mồ hôi,… |
Tuyến yên, tuyến cận giáp, tuyến tụy, tuyến thượng thận,… |
|
| Giống nhau |
|
||
Như vậy, bạn đã phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết có điểm giống và khác nhau như thế nào? Điều quan trọng ngay lúc này đó là nắm rõ sự rối loạn của tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết. Nếu có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần nhanh chóng tiến hành thăm khám để được bác sĩ nắm rõ và phát hiện sớm các bệnh lý nội – ngoại tiết.
Để cho kết quả chẩn đoán chính xác, người bệnh nên nhanh chóng tìm đến Phòng Khám Đa Khoa Lê Lợi để được đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm hỗ trợ. Cùng với đó là sự phục vụ của hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế tân tiến bậc nhất.
Thông qua nội dung bài viết trên, mọi người đã nắm rõ cách phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết khác nhau như thế nào? Nếu còn điều gì vướng mắc cần được nhân viên Phòng Khám Đa Khoa Lê Lợi hỗ trợ, hãy liên hệ đến Hotline: 039.863.8725 hoặc trao đổi qua bảng >>Tư Vấn Trực Tuyến<<.
